Chương 3-Bài 1. Lập trình hướng đối tượng OOP

class  <Tên lớp>
{  
  public:
  (danh sách các thành viên [bao gồm cả thuộc tính và phương thức]  có đặc tính công cộng) 

  private:
  (danh sách các thành viên [bao gồm cả thuộc tính và phương thức] có đặc tính riêng tư)  

  protected:
  (danh sách các thành viên [bao gồm cả thuộc tính và phương thức] có đặc tính bảo tồn)          
};  // dấu chấm phẩy chấm dứt câu lệnh

class SV {  
   // thuoc tinh
   private:
     char hoTen[30];
     int tuoi;
     float diem;
   // phuong thuc
   public:
     void NhapDiem();    
     float TinhDiem();
};

// t là đối tượng của lớp SV  
SV sv1 = SV();

class CPhanSo
  {
  private:
     int tu;
     int mau;
  public:
     CPhanSo();
     CPhanSo(const CPhanSo&);
     CPhanSo(int);
     CPhanSo(int,int);
  };
// Khởi tạo mặc định
CPhanSo::CPhanSo()
  {
     tu = 0;
     mau = 1;
  }
//Khởi tạo sao chép
CPhanSo::CPhanSo(const CPhanSo& x)
   {
     tu = x.tu;
     mau = x.mau;
   }
//Khởi tạo 1 tham số
CPhanSo::CPhanSo(int t)
   {
     tu = t;
     mau = 1;
   }
// Khởi tạo 2 tham số
CPhanSo::CPhanSo(int t, int m)
   {
     tu = t;
     mau = m;
   }

class CString
{
  private:
     char *_text;
     int  size;
  public:
     CString(char *ch);//Phương thức khởi tạo
     ~CString(); // Phương thức hủy
  };

// Định nghĩa phương thức khởi tạo
CString::CString( char *ch )
{
  size = strlen(ch) + 1;
  //Cấp phát bộ nhớ cho biến _text
  _text = new char[size];
  if(_text)
  strcpy( _text, ch);
}

// Định nghĩa phương thức hủy
CString::~CString()
{
  // Thu hồi bộ nhớ cấp phát cho biến _text
  if (_text)
  delete[] _text;
}

//  class B kế thừa class A.
class A{
  ....
};
class B:A{
  ...
};

virtual <kiểu DL> <tên P.Thức>([tham số])
{
  …
}

abstract <kiểu DL> <tên ph.thức>([tham số]) = 0;

class A
{
private:
//Cac thuoc tinh
public:
  friend void h1(...);  
  friend int h2(...);  
  ....
};

void h1(...)
{
  ...
}

int h2(...)
{
  ...
}

class A
{
private:
  //Cac thuoc tinh  
public:
   friend void h1(...)  
     {
        ...
     }
   friend int h2(...)
     {
        ...
     }
};

Ví dụ 1:

+ Yêu cầu: Xây dựng lớp cha (Nguoi), lớp con (HocSinh). + Code:

#include<conio.h>
#include<stdio.h>
#include<iostream>
#include<string.h>

using namespace std;

// lop cha
class Nguoi
{
  protected:
     char hoTen[30];
     int namSinh;
  private: 
     char soThich[50]; // so thich
  public: 
     // khoi tao lop Nguoi
     Nguoi(){
        strcpy(hoTen,"Nguyen Van A");
        namSinh=1990;
        strcpy(soThich,"Lap trinh");
     }
// In thông tin
void InTT();
};

// lop con
class HocSinh : public Nguoi
{
  protected:
     int maHS;
  public:
     void Nhap();
     void InTT();
};

// InTT cua cha (Nguoi)
void Nguoi::InTT()
{
  cout << "\n Nam sinh : " << namSinh;
  cout << "\n Ho ten : " << hoTen;
  cout << "\n So thich : " << soThich;
}

// InTT cua con (HocSinh)
void HocSinh::InTT()
{
  cout << "\n Ma hoc sinh : " << maHS;
  cout << "\n Nam sinh : " << namSinh;
  cout << "\n Ho ten : " << hoTen;
}

//  Nhap thong tin
void HocSinh::Nhap()
{
  cout << "\n Nam sinh : "; cin>> namSinh;
  cout << "\n Ho ten : "; gets(hoTen);
  cout << "\n Ma hoc sinh: "; cin>> maHS;
}

// Ham main
int main(){
  // khai bao doi tuong Nguoi
  Nguoi a;  a.InTT();
  // khai bao doi tuong HocSinh
  HocSinh t;  t.Nhap();  t.InTT();
  return 0;
}

---

Ví dụ 2:

+ Yêu cầu: Sử dụng phương thức ảo. + Code:

#include<conio.h>
#include<stdio.h>
#include<iostream>
#include<string.h>

using namespace std;

class A
{
public:
//phuong thuc ao
   virtual void Chao()
   {
      cout<<"\nA chao cac ban";
   }
};

class B:public A
{
public:
    void Chao()
   {
      cout<<"\nB chao cac ban";
   }
};

class C:public A
{
public:
    void Chao()
   {
      cout<<"\nC chao cac ban";
   }
};

// Ham main
int main()
{
   A a;
   A *pa= new A;
   pa->Chao(); //goi chao cua A
   B b;
   pa=&b;
   pa->Chao(); //goi chao cua B
   C c;
   pa=&c;
   pa->Chao(); //goi chao cua C
   return 0;
}

/* Giải thích: - Phương thức Chao() có tính đa hình: cùng lời gọi pa->chao() nhưng lần 1 gọi chao cua A, lan 2 gọi chao cua B, lan 3 goi chao cua C. - Nếu trong lớp B, C không định nghĩa lại phương thức chào thì cả ba lần đều gọi chào của A. - Nếu phương thức chao() trong lớp A không khai báo virtual thì phương thức chao() sẽ không có tính đa hình, khi đó cả ba lần đều gọi chào của A. - Có thể gán địa chỉ của đt thuộc lớp con vào biến con trỏ, trỏ tới đt thuộc lớp cha nhưng không thể làm ngược lại (áp dụng nguyên tắc “con gán vào cha” đối với biến kiểu đối tượng hoặc biến kiểu con trỏ, trỏ tới đối tượng) */

---

Ví dụ 3:

+ Yêu cầu: Nhập một danh sách gồm giảng viên và sinh viên, in ra danh sách những người được thưởng. Biết rằng điều kiện được thưởng là giảng viên có số bài báo >3, sinh vien có điểm thi tốt nghiệp >8. + Code:

#include<conio.h>
#include<stdio.h>
#include<iostream>
#include<string.h>

using namespace std;

class Nguoi
{
char hoten[30];
public:
   //phuong thuc ao
   virtual void nhap()
   {
        cout<<"\nHo ten:"; cin.getline(hoten,30);
   }
   //phuong thuc thuc ao (truu tuong)
   virtual int thuong()=0;
   //phuong thuc ao
   virtual void xuat()
   {
        cout<<"\nHo ten:"<<hoten;
   }
};

// class sinhvien
class Sinhvien:public Nguoi
{
float dttn;
public:
   //dinh nghia lai phuong thuc nhap
   void nhap()
   {
        Nguoi::nhap();
        cout<<"\nDiem thi tn:"; cin>>dttn;
   }
   //dinh nghia lai phuong thuc thuong
   int thuong()
   {
        return (dttn>8?1:0);
   }
   void xuat()
   {
        cout<<"\n-Sinh vien:";
        Nguoi::xuat();
        cout<<"\nDiem thi tn:"<<dttn;
   }
};

class Giangvien:public Nguoi
{
int sobaibao;
public:
   void nhap()
   {
        Nguoi::nhap();
        cout<<"\nSo bai bao:"; cin>>sobaibao;
   }
   int thuong()
   {
        return (sobaibao>3?1:0);
   }
   void xuat()
   {
        cout<<"\n-Giang vien:";
        Nguoi::xuat();
        cout<<"\nSo bai bao:"<<sobaibao;
   }
};

// Ham main
int main()
{
Nguoi *ds[100]; int k=0, chon, i;
while(1)
{
  cout<<"\n*Chon: Gv / Sv / Close (1,2,3):";
  cin>>chon;  cin.get();
  if (chon==3) break;
  if (chon==1) ds[k]=new Giangvien();
  if (chon==2) ds[k]=new Sinhvien();
  ds[k]->nhap(); k++;
}
cout<<"\n*Danh sach nhung nguoi duoc thuong";
for (i=0; i<k; i++)
  if (ds[i]->thuong()) ds[i]->xuat();
return 0;
}

---

Ví dụ 4: (hàm bạn, lớp bạn)

+ Yêu cầu: Viết hàm Area để tính diện tích hình chữ nhật, Area là hàm bạn của lớp Rectangle + Code:

#include<conio.h>
#include<stdio.h>
#include<iostream>
#include<string.h>

using namespace std;

class Rectangle
{ 
private:
int w;
int h;

public:
Rectangle(int, int);

// khai bao ham ban Area
friend int Area(Rectangle);

};

Rectangle::Rectangle(int w, int h){ 
this->w = w;
this->h = h;
}

// ham ban
int Area(Rectangle rec){
return (rec.w*rec.h);
}
// ham main
int main()
{
  Rectangle rec(2, 5);
  cout<<"Dien tich HCN:  "<<Area(rec);
  return 0;
}